بتن پیش تنیده یکی از انواع بتن مورد استفاده در ساخت سازه های بتنی است. شاید فکر کنید که بتن های پیش تنیده قدمت زیادی ندارند اما جالب است بدانید که این نوآوری مربوط به بیش از یک قرن پیش است. این نوع بتن برای جبران پایین بودن مقاومت کششی بتن مسلح به وجود آمد و پس از استقبال، به مرور جای خود را در صنعت ساخت و ساز پیدا کرد؛ تا جایی که امروزه در پروژه های مختلف اطراف خود شاهد استفاده از بتن پیش تنیده هستیم. اما برای شناخت بیشتر توصیه می کنیم ادامه این مطلب از سایت مقاوم سازان پایون را از دست ندهید.
پیش تنیدگی به چه معناست؟
وقتی یک بار بر روی سطح عضوی بتنی قرار گیرد آن عضو خم می شود. این کشیدگی در قسمت پایین بتن باعث ترک خوردن می شود. برای جلوگیری از این اتفاق از قبل بتن را کش می دهند تا در مقابل این فشار دچار ترک خوردگی نشود. در پیش تنیدگی آرماتورها را می توان در امتداد یک محور کشید تا مقاومت کششی آن افزایش پیدا کند. به این ترتیب پیش تندیگی باعث می شود محدودیت کشش بتن کم شده و از آن بدون مشکل در ساخت پل، سقف و دهانه های بزرگ استفاه شود.
تعریف بتن پیش تنیده چیست؟
بتنی پیش تنیده به بتنی گفته می شود که در آن تنش هایی داخلی قبل از بتن ریزی اعمال می شود تا پس از آن بتواند در برابر تنش های کششی ایجاد شده مقاومت مطلوبی از خود ارایه دهد. در وضعیت پیش تنش بتن را پیش از ریخته شدن در قالب می کشند. در حقیقت قطعات بتن پیش تنیده و تاندون های فولادی با استحکام بالا بین دو طرف آرماتورها تا حد زیادی کشیده می شوند. سپس نوبت به بتن ریزی می رسد. پس از خشک شدن بتن نیروهای کششی جدا شده و بتن وظیفه پیدا می کند نیروها را برای جلوگیری از انقباض فولاد کنترل کند.
کاربرد بتن پیش تنیده
بتن های پیش تنیده در صنایع ساخت و ساز امروزی کاربرد بسیار زیادی دارند. از این نوع بتن در پل های معلق بسیار استفاده می شود. همچنین در ساخت ساختمان ها در قسمت های شمع و پایه ها کاربرد دارند. به طور کلی بتن پیش تنیده در ساخت پل، تیرها، سقف، سدها و بزرگراه ها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در مواردی برای دیوارهای باربر، دال ها و… نیز استفاده می گردد. دیگر کاربرد پیش تنیده ها استفاده از آنها در دهانه هایی است که طولی بیش از 6 متر دارند.
مزایای بتن پیش تنیده چیست؟
مزایای زیادی را می توان برای بتن پیش تنیده در نظر گرفت که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
- بر خلاف بتن مسلح، کل سطح مقطع بتن در مقابل نگر اعمالی مقاومت می کند.
- بتن در قسمتی که تنش ایجاد شده است ترک نمی خورد.
- طول دهانه تیر پیش تنیده در مقایسه با بتن مسلح زیادتر است.
- ساخت دهانه های بزرگتر باعث استفاده کمتر از مفاصل و تعمیر و نگهداری کمتر می شود.
- احتمال خورده شدن فولاد و ضعیف تر شدن بتن کاهش پیدا می کند و طول عمر ان را بالا می برد.
- به علت وجود نداشتن ترک می توانند تنش هایی مثل ضربه و ارتعاش معکوس را تحمل کنند.
- وزن بار مرده در سازه کاهش پیدا کرده و در مصرف مصالح صرفه جویی می شود.
- تیرهای پیش تنیده بتنی به طور معمول انحراف پایینی خواهند داشت.
- فولاد استفاده شده در بتن پیش تنیده حدود یک سوم از بتن مسلح است.
- سرعت اجرای این نوع بتن 30 درصد بیشر از دال های بتن ارمه است.
- امکان ستون گذاشتن به شکل نامنظم در سازه وجود دارد.
معایب بتن پیش تنیده چیست؟
در کنار مزایا باید به معایب بتن های پیش تنیده نیز اشاره داشته باشیم. برای مثال این نوع بتن برای ساخت بتنی با کیفیت بالا و متراکم نیاز دارد. هممچنین فولاد مورد استفاده نیز باید مقاومت کششی بالاتری (حداقل 2.5 برابر) از فولاد نرم داشته باشد. پیش تنیده کردن بتن با فرض وجود بتن و فولاد با کیفیت به دستگاه های پیچیده کششی و لنگر احتیاج دارد. علاوه بر این ساخت و اجرای این نوع بتن به نظارت نیروی کار ماهر نیازمند است.
چه آرماتوری در بتن پیش تنیده استفاده می شود؟
در بتن پیش تنیده نیز مثل انواع مختلف بتن مسلح از میلگرد به عنوان آرماتور استفاده می شود. گر چه ممکن است تفاوت هایی از لحاظ کاربرد بتن های پیش تنیده وجود داشته باشد، اما به طور کلی معمولا از میلگرد 14 مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع بتن پیش تنیده چیست؟
به طور کلی دو نوع بتن پیش تنیده وجود دارد که تفاوت آنها بیشتر در مورد نحوه نحوه اجرای بتن پیش تنیده و روش پیش تنیده کردن آنها می باشد. انواع بتن پیش تنیده شامل بتن پیش تنیده پیش کشیده و پس کشیده است که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.
پیش پیش تنیده پیش کشیده
این نوع بتن که به اختصار بتن پیش کشیده نیز نامیده می شود به شکلی ساخته می شود که در ابتدا تاندون های به کار رفته کشیده شده و پس از آن بتن ریخته می شود. با ازاد شدن نیروی کششی وقتی میلگردها قصد برگشت به حالت اولیه را دارند مقاومت کششی بتن مانع از آن می شود. در این حالت از آرماتورها در برابر خوردگی نیز محافظت می شود.
بتن پیش تنیده پس کشیده
عملکرد کلی این نوع بتن نیز مثل نمونه قبلی است با این تفاوت که در درجه اول بتن ریزی شده و پس از آن میلگردها کشیده می شوند. در حقیقت جک هیدرولیکی وقتی اقدام به کشیدن کابل پیش تنیده می کند که بتن خشک و سفت شده باشد. پس از جدا شدن جک، بتن وظیفه کنترل کشیدگی را بر عهده دارد. میلگردهای اضافی بریده شده و برای جلوگیری از زنگ زدگی از دوغاب استفاده می شود.
اجرا و استفاده از بتن پیش تنیده برای مقاوم سازی توسط مقاوم سازان پایون
در مطلبی که مطالعه کردید تلاش شد تا مقاله کاملی در پاسخ به سوال بتن پیش تنیده چیست، نگارش شود. برای تغییر کاربری ساختمان ها و یا افزایش مقاومت و طول عمر سازه نیز می توان با تغییراتی در اسکلت از بتن پیش تنیده نیز استفاده کرد. دلیل استفاده از این نوع بتن به مزایای آن بر می گردد. شرکت مقاوم سازان پایون شرکتی شناخته شده و موفق در زمینه مقاوم سازی انواع ساختمان های قدیمی با هدف تغییر کاربری، افزایش بار، مقاوم سازی در برابر زلزله یا پس از آن و… می باشد. این شرکت با سالها تجربه در این زمینه به عنوان یکی از بهترین گزینه ها برای انجام پروژه های مرتبط در سطح کشور می باشد.